کلسترول خون:
راهنمای پیشگیری، درمان و رژیم غذایی مناسب
کلسترول، مادهای چربی مانند است که در خون یافت میشود. بدن انسان برای انجام عملکردهای مختلف از جمله ساخت سلولها، هورمونها و ویتامینها به آن نیاز دارد. با این حال، کلسترول بالا میتواند خطر ابتلا به بیماریهای قلبی عروقی و سکته مغزی را افزایش دهد.
دو نوع کلسترول اصلی وجود دارد:
- LDL (کلسترول بد): این نوع کلسترول در رگها تجمع مییابد و میتواند منجر به گرفتگی عروق شود.
- HDL (کلسترول خوب): این نوع کلسترول، LDL را از رگها به کبد باز میگرداند تا از بدن دفع شود.
عوامل متعددی میتوانند بر سطح کلسترول خون شما تأثیر بگذارند، از جمله:
- ژنتیک: اگر سابقه خانوادگی کلسترول بالا دارید، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به آن هستید و برای پیشگیری از ابتلا باید با پزشک مشورت کنید.
- رژیم غذایی: مصرف غذاهای پرچرب، به ویژه چربیهای اشباع و ترانس، میتواند سطح کلسترول LDL را افزایش دهد.
- عدم تحرک: کمبود فعالیت بدنی میتواند سطح کلسترول LDL را افزایش دهد و سطح کلسترول HDL را کاهش دهد.
- اضافه وزن یا چاقی: داشتن اضافه وزن یا چاقی میتواند سطح کلسترول LDL را افزایش دهد و سطح کلسترول HDL را کاهش دهد.
- فشار خون بالا: فشار خون بالا میتواند به دیواره رگها آسیب برساند و باعث تجمع کلسترول LDL شود.
- دیابت: دیابت میتواند سطح کلسترول LDL را افزایش دهد و سطح کلسترول HDL را کاهش دهد.
- سیگار کشیدن: سیگار کشیدن به دیواره رگها آسیب میرساند و سطح کلسترول LDL را افزایش میدهد.
پیشگیری از کلسترول بالا:
میتوانید با ایجاد تغییراتی در سبک زندگی خود از کلسترول بالا پیشگیری کنید، از جمله:
- رژیم غذایی سالم: مصرف میوهها، سبزیجات، غلات کامل، حبوبات و چربیهای غیر اشباع مانند روغن زیتون و آجیل را افزایش دهید. مصرف چربیهای اشباع، چربیهای ترانس و کلسترول را در رژیم غذایی خود محدود کنید.
- فعالیت بدنی منظم: حداقل 30 دقیقه در بیشتر روزهای هفته فعالیت بدنی هوازی با شدت متوسط داشته باشید.
- حفظ وزن سالم: اگر اضافه وزن دارید یا چاق هستید، حتی کاهش وزن اندک میتواند به کاهش سطح کلسترول شما کمک کند.
- ترک سیگار: مصرف سیگار خطر ابتلا به بیماریهای قلبی و سکته مغزی را افزایش میدهد.
- کنترل فشار خون و دیابت: اگر فشار خون بالا یا دیابت دارید، حتما برای کنترل آن با پزشک مشورت کنید.
رژیم غذایی برای افراد با کلسترول بالا
رعایت رژیم غذایی سالم، نقش مهمی در کاهش سطح کلسترول LDL و افزایش سطح کلسترول HDL دارد. این امر به نوبه خود به کاهش خطر ابتلا به بیماریهای قلبی و سکته مغزی کمک میکند. در اینجا چند نکته کلیدی برای یک رژیم غذایی مناسب افراد با کلسترول بالا عنوان شده:
غذاهایی که باید مصرف کنید:
- میوهها، سبزیجات و غلات کامل: این گروه از مواد غذایی سرشار از فیبر، ویتامینها و مواد معدنی هستند که برای سلامتی بدن شما ضروری هستند. فیبر موجود در آنها به جذب کلسترول LDL در روده کمک میکند. سعی کنید در هر وعده غذایی از میوهها و سبزیجات تازه و سبزی خوردن استفاده کنید و حداقل نیمی از غلات مصرفی شما غلات کامل و سبوسدار باشد.
- چربیهای غیر اشباع: چربیهای غیر اشباع جزو چربی های مفید برای سلامتی قلب هستند و میتوانند به کاهش سطح کلسترول LDL کمک کنند. منابع خوب چربیهای غیر اشباع شامل روغن زیتون، آووکادو، مغز های آجیلی و ماهیهای چرب مانند سالمون، قزل آلا است.
- پروتئین بدون چربی: پروتئین بدون چربی منبع مهمی از اسیدهای آمینه ضروری است و به شما کمک میکند تا احساس سیری کنید. منابع خوب پروتئین بدون چربی شامل مرغ بدون پوست، ماهی، لوبیا، عدس است.
- لبنیات کم چرب یا بدون چربی: لبنیات کم چرب یا بدون چربی منبع خوبی از کلسیم و ویتامین D هستند که برای سلامتی استخوانها ضروری هستند. آنها همچنین میتوانند منبع خوبی از پروتئین باشند.
غذاهایی که باید محدود کنید:
- چربیهای اشباع: چربیهای اشباع در غذاهای حیوانی مانند گوشت قرمز، لبنیات پرچرب و برخی از روغنهای گیاهی مانند روغن نارگیل و روغن هسته خرما یافت میشوند. مصرف زیاد چربیهای اشباع میتواند سطح کلسترول LDL را افزایش دهد، بهتر است در مصرف اینگونه روغن ها کنترل شده رفتار کنید.
- چربیهای ترانس: چربیهای ترانس نوعی چربی ناسالم هستند که در غذاهای فرآوری شده مانند چیپس، کلوچه، کیک و … یافت میشوند. مصرف چربیهای ترانس میتوانند سطح کلسترول LDL را افزایش دهند و سطح کلسترول HDL را کاهش دهند.
- کلسترول: کلسترول در غذاهای حیوانی مانند گوشت قرمز، زرده تخم مرغ و لبنیات پرچرب و… یافت میشود. مصرف زیاد کلسترول میتواند سطح کلسترول LDL را افزایش دهد.
- شکر افزوده: شکر سفید در بسیاری از غذاها و نوشیدنیهای فرآوری شده مانند نوشابه، آبمیوه، شیرینی و دسرها مورد استفده قرار میگیرد. مصرف زیاد شکر میتواند سطح تری گلیسیرید خون را افزایش دهد.
نکات اضافی:
- مصرف غذای خانگی: پخت و پز در خانه به شما این امکان را میدهد تا بر مواد تشکیل دهنده غذاهای خود کنترل داشته باشید و از مصرف غذاهای پرچرب، پر نمک و فرآوری شده مخصوصا انواع فست فود و کنسروی خودداری کنید.
- برچسبهای غذایی را بخوانید: هنگام خرید مواد غذایی، برچسبهای غذایی را با دقت بخوانید تا از محتوای چربی، کلسترول و سدیم آنها آگاه باشید.
- به طور مرتب غذا بخورید: داشتن وعدههای غذایی زیاد با حجم کم و میان وعدههای منظم به شما کمک میکند تا سطح قند خون خود را ثابت نگه دارید و از پرخوری جلوگیری کنید.
- وزن خود را در حد نرمال نگهدارید: اگر اضافه وزن دارید یا چاق هستید، سعی کنید وزن خود را کنترل کنید حتی کاهش وزن اندک میتواند به کاهش سطح کلسترول شما کمک کند.
- فعالیت بدنی داشته باشید: انجام حداقل 30 دقیقه ورزش در روز و داشتن فعالیت بدنی هوازی با شدت متوسط کمک بسیاری به کنترل بیماری خواهد کرد.
در کنار رژیم غذایی، میتوانید از مکملهای طبیعی مانند عسل و ژل رویال نیز برای کمک به کاهش کلسترول خود استفاده کنید
عسل:
تحقیقات نشان داده است که عسل میتواند به چند روش به کاهش سطح کلسترول کمک کند:
- افزایش HDL (کلسترول خوب): یک مطالعه نشان داد که مصرف روزانه 2 قاشق غذاخوری عسل به مدت شش هفته، سطح HDL را در افراد مبتلا به کلسترول بالا به طور قابل توجهی افزایش میدهد.
- کاهش LDL (کلسترول بد): همچنین عسل میتواند سطح LDL خون را در افراد مبتلا به کلسترول بالا کاهش دهد.
- کاهش تری گلیسیرید: عسل میتواند به کاهش سطح تری گلیسیرید کمک کند، تری گلیسیرید بالا خطر ابتلا به بیماری قلبی را افزایش میدهد.
- فعالیت آنتی اکسیدانی: عسل دارای خواص آنتی اکسیدانی قوی است که میتواند به محافظت از LDL در برابر اکسیداسیون کمک کند. اکسیداسیون LDL یکی از مراحل اصلی بیماری های قلبی است.
ژل رویال:
ژل رویال نیز میتواند تاثیرات مثبتی بر کاهش سطح کلسترول داشته باشد:
- کاهش LDL (کلسترول بد): برخی مطالعات نشان دادهاند که ژل رویال در کاهش سطح LDL خون در افراد مبتلا به کلسترول موثر بوده است.
- افزایش HDL (کلسترول خوب): برخی مطالعات نشان دادهاند که ژل رویال میتواند سطح HDL خون را در افراد مبتلا به کلسترول بالا افزایش دهد.
- کاهش التهاب: ژل رویال دارای خواص ضد التهابی است که میتواند به کاهش التهاب در رگها کمک کند و خطرات ابتلا به بیماری های قلبی عروقی را کاهش دهد.
مهم است که توجه داشته باشید که برای تعیین اینکه آیا این مواد برای شما مناسب هستند یا خیر، باید با پزشک خود مشورت کنید.
نکات کلی:
- عسل و ژل رویال را باید در حد اعتدال مصرف کرد.عسل منبع طبیعی قند است و مصرف زیاد آن میتواند منجر به افزایش وزن شود. ژل رویال نیز ممکن است با برخی داروها تداخل داشته باشد.
- اگر باردار هستید یا شیر میدهید، حتما قبل از مصرف عسل یا ژل رویال با پزشک خود مشورت کنید.
- عسل و ژل رویال جایگزینی برای داروهای تجویز شده برای کاهش کلسترول نیستند بلکه به عنوان مکمل غذایی طبیعی میتوانند به روند بهبود شما کمک کنند.